"Om te komen tot integratie zul je elkaar eerst moeten leren kennen." Dat is wat de organisatie van het Gipsy Roots Festival voor ogen heeft. Daarom staat dit festival bol van cultuuruitingen, waarbij muziek de rode draad vormt.
Geschiedenis
De geschiedenis van de Sinti en Roma maakt geen deel uit van de geschiedenislessen op school. De meeste mensen weten dus niet dat er in 1420 in ieder geval Sinti of Roma te gast waren in Deventer. Misschien waren ze er al eerder, maar dan is dat niet opgeschreven. In die tijd waren rondtrekkende groepen een normaal verschijnsel, maar langzaam maar zeker wordt een trekkend bestaan steeds minder geaccepteerd. Vanaf de zestiende eeuw worden de Sinti en Roma dan ook vervolgd en opgejaagd.
Rond 1800 komt in West-Europa de Romantiek op. Volgens de romantici is de zigeuner een pure, ongebonden natuurmens, die door de wereld trekt en muzikaal is. De meeste burgers kennen echter geen zigeuners van nabij en beschouwen hen als dief, spion, heks, kinderlokker of kannibaal. Als reactie hierop houden de Sinti en Roma het contact met de omringende samenleving vaak zo beperkt mogelijk. Pas in de tweede helft van de negentiende eeuw durven groepen Sinti en Roma zich weer in Nederland te vertonen. Ze verdienen de kost als paardenhandelaar, muzikant, berenleider of ketellapper. De overheid beschouwt een deel van deze beroepen als verkapte vorm van bedelarij. Door de industriële revolutie neemt de vraag naar ambachtelijke producten bovendien af.
Rond 1900 komen er steeds meer regels en wetten die een reizend bestaan in Nederland bemoeilijken. Ook de woonvorm wordt aan regels gebonden. De Woonwagenwet van 1918 bepaalt dat de zigeuners en andere mensen die in een woonwagen willen wonen een vergunning moeten hebben. Iedere gemeente is verplicht een plek aan te wijzen waar wagens mogen staan. Ook het vreemdelingenbeleid voor zigeuners verhardt zich intussen. In 1904 ontvangen burgemeesters een geheime instructie waarin staat dat onder geen enkele voorwaarde passen mogen worden afgegeven aan zigeuners. Doordat buurlanden eenzelfde soort beleid voeren, ontstaat er een mensonwaardig heen-en-weer geschuif met zigeunerfamilies aan de grenzen.
Muziek
Zigeunermuziek, we spreken liever van Gipsy muziek of Gipsy Jazz/Swing, wordt uit het hoofd, maar vooral uit het lijf, uit het hart, gespeeld. De talrijke virtuoze en meestal heel persoonlijke improvisaties van de eerste viool en nagenoeg alle instrumentalisten zijn nauwelijks na te volgen. Van vader op zoon, van generatie op generatie: op zeer jonge leeftijd maken de muzikanten zich het bespelen van instrumenten eigen. In enkele gevallen volgt daarop een opleiding op een conservatorium, maar het produceren van de eigen klanken gaat altijd voor de theorielessen. Tabor, Prisor Jazz Band, Betje, Paulus Schäfer, Pigalle 44 en Johnny & Mozes Rosenberg is een greep uit de artiesten die te zien zijn tijdens het Gipsy Roots Festival.
Workshop
Ook vindt er een workshop plaats voor (beginnende) muzikanten onder leiding van een van de virtuozen uit de Sinti en Roma cultuur. Deze workshop wordt afgesloten met een optreden op het hoofdpodium. Deelnemers kunnen zich aanmelden door een email te sturen naar
Zondag 6 september 2009, Gipsy Roots Festival in JC Todo in Best. Aanvang 13:00 uur, entree €5,-, kinderen t/m 12 jaar gratis.
Voor meer informatie zie het pandje Gipsy Roots op www.jctodo.nl.