Standbeeld van een vioolbouwer in muziekstad Markneukirchen, foto Honza Bartošek
Standbeeld van een vioolbouwer in muziekstad Markneukirchen, foto Honza Bartošek

-door Loes van Schaijk- Aflevering gemist? Kijk dan even hier.
Het zit erop. Kort samengevat: we hebben in 7 weken tijd bijna 7700 kilometer afgelegd in totaal 7 landen - en we waren in de zevende hemel. We zijn veilig thuis gekomen in Praag en zijn al plannen aan het maken voor een volgende tour. Reis in dit laatste tourverslag met ons mee van Dordrecht door Noord–Limburg en Duitsland naar de muzikantenstadjes Markneukirchen en Luby.

Dordrecht - My melkbus brings all the boys to the yard…
Alle rock ‘n roll en americana-liefhebbers in Dordrecht kennen het: Mini-Theater de Melkbus, een sfeervol huiskamerpodium dat is ingericht in de stijl van Amerikaanse “diners” uit de jaren ‘50. Gastheer Marc Burger II was 10 jaar lang professioneel drummer met de band Liptease en heeft in die periode een podium geboden aan een groot aantal tourende bands die sindsdien een vlucht omhoog hebben genomen. Sinds Marc zich in de coronatijd genoodzaakt voelde een vaste baan te zoeken en vooral zijn gezin op de eerste plaats wil zetten, doet hij het nu met de Melkbus wat rustiger aan. Des te vereerder voelden wij ons om bij de lucky few te horen die dit jaar geboekt werden! Ook het publiek is een select groepje dat voor concerten wordt uitgenodigd via een besloten Facebookgroep. Toen mijn goede vriend en voormalige bandgenoot Arthur Deighton (van Red Herring) zei dat hij van plan was om te komen kijken, vroeg ik of hij geen zin had om dan ook wat nummers met ons mee te spelen. Dat werd uiteindelijk een hele set, waar we veel lol aan hebben beleefd!

Video: Loes & Honza - Live in De Melkbus

Loes & Honza met Arthur Deighton in De Melkbus, foto Elma Jonker
Loes & Honza met Arthur Deighton in De Melkbus, foto Elma Jonker

Kronenberg - Feelins’… 
Strikt genomen is het zo dat je alleen maar aan het eind van je reis thuis komt. Maar soms heb je dat gevoel van thuiskomen meerdere keren. Toen we op de heenweg op bezoek gingen bij mijn vader in mijn geboortestreek, had ik een huisje met een skylight geboekt op Boerderijcamping ‘t Rouweelse Veld in Kronenberg. Het “slapen onder de sterren”, zoals ze het omschreven, leek me heel romantisch. Het is inderdaad een romantische plek, maar de “sterren” waren voor ons de eigenaars van de camping, Piet en Wietje Selen. Piet is welzijnswerker, maakte deel uit van het team vrijwilligers dat de wandelroute Oorlogssporen in Kronenberg heeft opgezet en is lid van de stichting Vrienden van Christopher die lokale plattelandsinitiatieven in Ghana steunt. Wietje is glaskunstenares: met haar werkplaats Kun Vitro biedt ze workshops glasfusen aan. Ze bieden onderdak aan een hoogzwangere arbeidsmigrante en haar partner; Wietje noemt ze liefhebbend “Jozef en Maria”. Ze hebben een speelse hond en een knuffelige langharige kat; een mens voelt zich er meteen thuis. 

Een sfeervolle zomeravond in Kronenberg, foto Honza Bartošek
Een sfeervolle zomeravond in Kronenberg, foto Honza Bartošek

Toen Piet en Wietje hoorden dat we muzikanten waren, vroegen ze of we het niet leuk zouden vinden om op de terugweg wéér langs te komen en een “klapstoeltjesconcert” te geven voor campinggasten en mensen uit de omgeving. Dat vonden we zeker leuk, dus zo werd spontaan het 21e en laatste concert van onze tour gepland. Op maandag 23 juni namen ongeveer 50 mensen hun eigen klapstoeltje mee naar de camping om van de zwoele zomeravond en onze muziek te genieten. Bij het aankondigen van mijn eigen nummers vertel ik vaak vrij persoonlijke verhalen, maar deze avond voelde het zó vertrouwd dat ik bijna mijn hele levensverhaal kwijt kon. Een bijzonder moment was toen ik mijn gitaar uit mocht lenen aan een man die zijn vrouw toezong met een zelf geschreven lied om 40 jaar liefde te vieren. Daar kunnen wij niet mee concurreren, maar we bleven graag in de romantische sfeer met het lied Feelins' van Loretta Lynn & Conway Twitty. 

Video: Loes & Honza in Kronenberg - Feelins' 

Erlangen - Dance the night away
Na het laatste duo-optreden van deze tour verplaatsten we ons langzaam richting Erlangen in het oosten van Duitsland, waar Honza op donderdag 26 juni tijdens het festival Dañserlà een optreden had met BAL LAB. In dat balfolktrio speelt Honza viool (wat een verrassing!), Mikuláš Bryan zingt en speelt cittern en Kieren Alexander speelt accordeon. Zoals de naam al doet vermoeden is balfolk een sociaal gebeuren (“bal”) waarbij mensen in verschillende formaties (in paren, als grote groep of in subgroepjes) dansen op volksmuziek (“folk”). De dansen en de muziek komen uit verschillende Europese tradities maar overwegend uit Frankrijk. Daar houdt mijn kennis over balfolk zo’n beetje op; wie er meer over wil weten verwijs ik door naar Honza’s bandgenoot Mikuláš Bryan, die door heel Europa reist om workshops te geven en te spelen met zijn bands BAL LAB, Yanyk, Mr. Folxlide en Ba.fnu. 

Honza met BAL LAB tijdens balfolkfestival Dañserla in Erlangen, foto Loes van Schaijk
Honza met BAL LAB tijdens balfolkfestival Dañserla in Erlangen, foto Loes van Schaijk

Markeukirchen en Luby - Maar oma, wat heeft u een grote… viool
Voor het volgende verhaal moet ik eerst weer een stap terug nemen in de tijd… In mijn vorige verslag (zie hier) vertelde ik tussen neus en lippen dat we in Birmingham zijn geweest. Daar raakten we in muziekwinkel Moseley Violins aan de praat met David Bruce Johnson, een van origine Canadese vioolbouwer die in de vioolwereld bekend staat om zijn semiakoestische “Violectra”. Hij liet ons ook een aantal prachtige oude violen uit Markneukirchen zien en vertelde dat het een geweldige ervaring was om deze historische vioolbouwersstad in Oost-Duitsland te bezoeken. Markneukirchen maakt deel uit van een letterlijk grensoverstijgende regio die “de muziekhoek” wordt genoemd vanwege de hoge concentratie muzikanten en instrumentbouwers die daar sinds de 17e eeuw wonen en werken. Daarbij horen ook Adorf, Klingenthal en Schöneck aan de Duitse kant van de grens en Luby en en Kraslice in Tsjechië. En toen ging er bij ons allebei een spreekwoordelijk lampje branden. Honza bedacht dat het weer eens tijd werd om zijn viool, gebouwd door Jan Lorenz van Akord Kvint, naar Luby te brengen voor een onderhoudsbeurt. Ik herinnerde me dat een bezoek aan Markneukirchen al op mijn verlanglijstje staat sinds ik een dissertatie heb gelezen over de geschiedenis van circusmuziek in Duitsland, waarin dit stadje een cruciale rol speelt. Toen we zagen dat Markneukirchen en Luby zo ongeveer op de route van Erlangen naar Praag liggen, was het duidelijk hoe we de laatste dagen van onze reis door zouden brengen.

De muziekhoek in Saksen (DE) en Bohemen (CZ). Bron: Wikipedia / OpenStreetMap.
De muziekhoek in Saksen (DE) en Bohemen (CZ). Bron: Wikipedia / OpenStreetMap.

Markneukirchen heeft een groot muziekinstrumentenmuseum, maar eigenlijk voelt het hele stadje een beetje aan als een museum. We vonden het voor een zaterdag eigenlijk net iets té rustig. Is de stad met zijn rijke muzikale historie in vergetelheid geraakt door de concurrentie van megabedrijven en e-shops? Of vindt men het tegenwoordig niet boeiend genoeg meer om naar een stuk of 4000 instrumenten in vitrines te kijken? Nu vond ik het zelf ook wel jammer om alleen maar te mogen kijken naar iets wat je eigenlijk vooral wilt horen, maar er zaten een paar interessante exemplaren tussen. Het meest bizarre was de reuzenviool die in 2010 gebouwd werd om het 650-jarig bestaan van het stadje te vieren. Verder kun je een blik werpen in de zagerij—vooral leuk voor mensen die lichtelijk geobsedeerd zijn met hout, wat veel muzikanten zijn—en zelf met klanken experimenteren in de muziektuin. In Luby is in het gemeentehuis ook een klein instrumentenmuseum, maar omdat het “flexibele openingstijden” heeft (die kom je in Tsjechië wel vaker tegen) zijn we er uiteindelijk niet in geslaagd om het te bezoeken. 

Video: reuzenviool uit Markneukirchen

En nu we weer thuis zijn moeten we weer wennen aan die Tsjechische “flexibiliteit” (die soms in je voordeel en soms in je nadeel werkt), aan gordijntjes die altijd net iets kleiner zijn dan het raam, aan onefficiënt ontworpen kruispunten, aan goedkoop bier met een mooie schuimkraag, en aan het feit dat iedereen ons hier kan verstaan als we samen onze “geheimtaal” spreken. Aan het uitzicht op het kasteel en de Karelsbrug bij zonsondergang wen je nooit, en dat is maar goed ook. Het was geweldig om op reis te zijn én fijn om thuis te komen. Het is een cliché, maar het is waar: home is where the heart is!

Luby en Markneukirchen zijn verwante steden, daarom hebben ze allebei een standbeeld van een vioolbouwer, foto Honza Bartošek
Luby en Markneukirchen zijn verwante steden, daarom hebben ze allebei een standbeeld van een vioolbouwer, foto Honza Bartošek

Wanneer is de volgende tour?
Van juli tot en met september treedt het duo Loes & Honza alleen op in Tsjechië. Honza heeft in die periode wel één optreden in het buitenland: BAL LAB speelt op 21 augustus op het Boombal festival in België. 

Optredens in Tsjechië de komende maand:
12.7. Písničkářský Orfest, Odolená voda (CZ)
13.7. Minifestival Zpátky v trapu, Habří, Moravecké Pavlovice (CZ)

Op dit moment hebben we vier bevestigde optredens in het buitenland waar we wellicht kleine tourtjes omheen zullen bouwen:
12 oktober 2025: Huiskamerfestival Bij Beijers Binnen in Oud-Beijerland (NL)
6 maart 2026: Huisconcert Filius Pub De Kwakel (NL)
10-12 juli 2026: Festival Onder de Vuurtoren, Ameland (NL)
18-19 juli 2026: Square and Compass Pub, Swanage, Dorset (UK)

Hou de concertkalender in de gaten voor meer informatie!
Meld je aan voor mijn nieuwsbrief!
Wil je een melding ontvangen wanneer het volgende tourverslag online komt of wanneer we een concert spelen bij jou in de buurt? Bekijk mijn LinkTree om je aan te melden voor mijn nieuwsbrief, concert alerts, en/of abonneer je op mijn kanalen op jouw favoriete platforms!

En nog een paar extra beelden:

Loes & Honza in De Melkbus, Dordrecht, foto Elma Jonker
Loes & Honza in De Melkbus, Dordrecht, foto Elma Jonker
Op reis kom je veel leuke mensen én leuke dieren tegen, zoals deze speelse hond in Kronenberg, foto Loes van Schaijk
Op reis kom je veel leuke mensen én leuke dieren tegen, zoals deze speelse hond in Kronenberg, foto Loes van Schaijk
BAL LAB op balfolkfestival Dañserlà in Erlangen, foto Loes van Schaijk
BAL LAB op balfolkfestival Dañserlà in Erlangen, foto Loes van Schaijk
Flashback naar Birmingham: David Bruce Johnson van Moseley Violins met een vos die door kunstenares Pamina Stewart van violen is gemaakt, foto Honza Bartošek
Flashback naar Birmingham: David Bruce Johnson van Moseley Violins met een vos die door kunstenares Pamina Stewart van violen is gemaakt, foto Honza Bartošek
Marc Burger II en een zeer geslaagde photobomb van Bert Salij, foto Honza Bartošek
Marc Burger II en een zeer geslaagde photobomb van Bert Salij, foto Honza Bartošek
In de basis zijn mensen overal hetzelfde… maar de cultuurverschillen zitten ‘m toch vooral in de gordijnen, foto Honza Bartošek 
In de basis zijn mensen overal hetzelfde… maar de cultuurverschillen zitten ‘m toch vooral in de gordijnen, foto Honza Bartošek