Värttinä - Miero - Realworld EMI
Vreemde ritmes en tegenritmes in een achtelijk hoog tempo. Sinistere flarden van fiddle en accordeon stijgen op uit een rockende solide basis van stuwende bas, drums en gitaren. Daaroverheen klinkt onontkoombaar pittige scherpe close harmonie zang met rrrratelende errren, theatrale en sensuele stembuigingen. De kenners weten meteen waarover het gaat: het Finse Värttinä. Ook hun tiende album begint op die van hen zo kenmerkende zinderende manier. Maar Miero biedt veel meer.
Het is een afwisselend album geworden, waarin je zo'n beetje alle gedaantes van het al ruim twintig jaar bestaande Värttinä tegenkomt. Enerzijds heftig met een rockattitude, anderzijds folky, duidelijk linkend naar tradities uit Finland maar ook uit oost-europa en Bulgarije. Soms klinkt zelfs iets van gypsy en tango door. Miero zit vol met sterke arrangementen. Extra bonus op dit album is de nóg meer uitgebuite zangkwaliteit onder de inspirerende leiding van ‘stemcoach'/producer Aija Puurtinen.
Met Puurtinen als producer hebben ze een doorslaggevend goede keuze gemaakt, want zij staat in Finland bekend als een avontuurlijk ingestelde hooggerespecteerde zangeres, die doceert aan de folkafdeling van de Sibelius Academy in Helsinki. Zij laat de drie Värttinä zangeressen Susan Aho, Mari Kassinen en Johanna Virtanen nog meer dan de laatste jaren al gebruikelijk was, afwijken van de bekende schelle Värttinä zangstijl. Dat levert geregeld mooie bijna lyrische leadzang op. In de samenzang pakken de harmonieën verrassender uit. En af en toe is er plaats voor de mannenstem van violist Lassi Logrén. Met zijn joik-zang geeft hij het prachtige a capella gezongen titelnummer een mysterieuze zweem van eeuwen her. Naast Miero is er onder de dertien nummers nog een a capella gezongen nummer: Eerama. Daarin is de gelijkenis met het Vlaamse Laïs eventjes heel opvallend.
De Finse teksten zijn in het cd-boekje voorzien van een Engelse vertaling zodat we weten dat nog steeds geput wordt uit oude sagen en legenden. Het gaat over moord en doodslag, over ware liefde, over hoeren, tovenaar, akelige slangen, over goden, over verschoppelingen (=Miero), dorpsroddels, etc. Voor de zangeressen voldoende aanleiding om theatraal uit te pakken, te smachten, te krijsen, te smieren, bezwerend of poeslief te zingen.
De zesmans begeleidingsband is in de loop der jaren geëvolueerd naar een inventieve folkrockband met jazzy trekjes. Hun sound wordt met het jaar spannender. Markku Lepistö speelt daarin een belangrijke rol op zijn accordeons. Zoals hij dat ook doet met subtiel spel op 10-string kantele. Luister maar eens naar het intro van het afsluitende Varren Volvoin, waarin de twinkelend zwevende kantele klanken de super breekbare zang van Johanna Virtanen ondersteunen. Een fraai nummer met een bijzonder arrangement waarin we naast een lyrische sax verrast worden door een militairistisch roffelende trom, en waarin evengoed een jazzy dissonerende accordeon opduikt als een renaissance-achtig strijkje met violen en nyckelharpa.
Värttinä heeft met Miero vocaal een stap vooruit gemaakt. Het is niet verwonderlijk dat dit album inmiddels op de vijfde plaats staat van de World Music Chart Europe.
Henk - Waardering 8,5