Unni Løvlid, Frode Haltli, Vegar Vårdal - Rusk II - Grappa Musikkforlag HCD7199
Ook in Noorwegen beginnen jonge muzikanten hun eigen muzikale wortels te herontdekken. Drie van hen hebben onder de naam Rusk in 2002 een cd uitgebracht met psalmen en Noorse volksmuziek uit Finnskogen en Solør en daar is nu de opvolger van verschenen: Rusk II.
De zang komt van Unni Løvlid, Frode Haltli speelt accordeon en Vegar Vårdal viool en hardangerviool. Deze keer heeft het trio zich niet beperkt tot Finnskogen en Solør, maar is er gekozen voor meer gebieden en brengen ze zelfs een eerbetoon aan Johnny Cash door het Nine Inch Nailsnummer Hurt op te nemen in dezelfde stijl als The Man In Black dat deed op de American Recordings. De twaalf nummers duren samen 49 minuten. Vier stukken zijn instrumentaal.
Zo begint de cd met Gånglåt Etter Lejsme-Per, een Zweeds wandeldeuntje, het doet wat melancholiek aan, zoals de meeste nummers op Rusk II. De gezongen stukken zijn traditionele liederen, die in Noorwegen blijkbaar net wat vaker goed aflopen dan we hier gewend zijn. Ene, Forlatt Og Bedragen (alleen, verlaten en bedrogen), een lied van Guttorm Flisen uit Elverum, gaat over een jongedame die aan de oever van het water staat, klaar om te springen vanwege haar lief Edgar, die haar inderdaad verlaten heeft. Juist als ze dan zover is komt hij toch nog opdagen en is het eind goed al goed.
Polsdanser bestaat, zoals de naam al zegt, uit twee traditionele 'pols'dansen uit Finnskogen. Deze keer klinkt het allemaal vrolijk en blij, met de voor deze dans typische asymmetrische ¾ maat, die eigenlijk dichter bij 2,5 dan bij 3 zit. In I Skjenkjestuva (het dranklokaal) wordt een drankgelag bezongen, Løvlid laat hier haar stem klinken alsof ze inderdaad dronken is en naar het schijnt heeft dit nummer veel weg van een gemiddeld feestje in haar appartement. De tekst is naar een lied van Sigmund Skard, de melodie is gecomponeerd door accordeonist Frode Haltli.
Nog een lied van Guttorm Flisen is Soldaten (de soldaat). Zoals het een goed volkslied betaamt ook hier weer moord en doodslag, een soldaat komt terug van een veldslag, ziet dat zijn lief met een ander gaat trouwen, hakt diens hoofd af en vertrekt welgemoed weer naar de volgende oorlog. Weer een lesje geleerd...
Veel melancholie in Vi Solgte Våre Hemma (we verkochten ons thuis), over de Noorse emigranten in een tijd dat dit land nog niet zo welvarend was vanwege de olie. Ook het derde lied van Flisen loopt goed af: Lengsel, Å Lengsel (verlangen, o verlangen) brengt het verhaal van het meisje van de zeeman, dat naar zijn thuiskomst verlangt. Nou is het vaak zo dat hij dan op dramatische wijze verdrinkt, maar hier niet, hij komt gewoon thuis en ze trouwen en leven nog lang en gelukkig.
Eigenlijk is het eerbetoon aan Johnny Cash een beetje een buitenbeentje op deze plaat. Hurt, dat handelt over de gevolgen van drugsverslaving, wordt met een licht Noors accent gezongen, waarbij Unni Løvlid haar stem van de donkerste kant laat klinken. Daardoor ga je algauw aan Nico denken van de Velvet Underground. Toch maakt dit nummer met de begeleiding van accordeon en hardangerviool indruk. En ja, dit trio muzikanten heeft een voorliefde voor tragische ballades en wie anders dan Johnny Cash was daar een meester in? Zo past het alsnog bij de rest.
In Zweden heb je groepen als Garmarna, die werken met opzwepende ritmes en moderne toevoegingen aan het geluid. Dat doet het trio van Rusk niet, waardoor het vaak wat klassiek aandoet. De begeleiding van de stem is over het algemeen sober, niet opdringerig maar wel een toevoeging. Vorig jaar raakte ik al onder de indruk van wat Unni Løvlid met haar stem kan en ook nu laat ze weer heel wat horen. Accordeon en hardangerviool zijn dan weliswaar traditionele instrumenten, maar er wordt ook mee geïmproviseerd door Frode Haltli en Vegar Vårdal, die een zekere speelsheid in hun muziek leggen. Daardoor wordt dit een mooi project, waarmee ze zeker ook buiten Noorwegen aandacht verdienen.
Mirjam Adriaans, waardering: 8,5
Zie ook: www.rusktrio.no.