Maalstroom - Open window -Pigeon 005 / Eigen beheer, www.maalstroom.net
Maalstroom is een Nederlands gezelschap uit de Randstad dat al geruime tijd zijn inspiratie zoekt in de Angelsaksische, Ierse en Vlaamse volksmuziek. Grasduinen is misschien wel een beter woord, want Maalstroom speelt voornamelijk eigen muziek.
In de beginjaren overheersten de Keltische invloeden door de aanwezigheid van de Ierse fluitist Brian Finnegan die we ook kennen uit de Britse groep Flook. Toen Finnegan
de groep verliet en vervangen werd door Vlaming Wim Poesen werden ook Vlaamse invloeden aan het muzikale pallet toegevoegd.
Een paar jaar geleden ontving ik een demo van de groep die inmiddels was uitgegroeid tot een sextet. Nieuwe leden waren violist Gilles Rullmann die bezig was met een totale opmars in de Nederlandse folkscène en zanger / bodhran-speler Job Cornelissen.
Op de demo was o.a. opnieuw opgenomen werk van de laatste cd From the wood en een tweetal liederen te beluisteren. Deze demo kon me niet helemaal overtuigen. Ondanks het feit dat de groep uitstekende instrumentalisten in zijn midden had, vond ik het totaalgeluid te vol en niet consistent genoeg. Een, zeker niet optimaal, optreden in die tijd op het Friese Tsjoch-festival bevestigde voor mij dat gevoel.
Nu is er dan de nieuwe cd Open window, opgenomen aan de Schotersingel in Haarlem, in alle waarschijnlijkheid de woonstee van Paul en Ineke Rullmann, de ouders van Gilles en vroeger actief in de legendarische groep Crackerhash.
Het eerste wat opvalt is het feit dat de groep weer gereduceerd is tot een kwartet. Fluitist Wim Poesen en accordeonist Peter van Os hebben de groep verlaten, zodat Maalstroom tegenwoordig bestaat uit: Michel Duijves (klarinet, basklarinet), Paul Pallesen (gitaar, bouzouki), Job Cornelissen (percussie, zang) en Gilles Rullmann (viool, gitaar, zang).
Om maar met de deur in huis te vallen: het album verrast en doet zijn titel eer aan.
Het lijkt alsof muzikale invloeden vanuit heel Europa door het open raam in het huis aan de Schotersingel zijn binnen gewaaierd en door de groep als een geheel zijn opgesoupeerd.
De groep is kleiner geworden en zoals vaker heeft dat een positieve invloed op de resterende musici. Doordat doedelzakken en fluiten uit de klankkleur van de groep zijn verdwenen, is het Keltische karakter dat de muziek van Maalstroom in het verleden zo domineerde in een aantal nummers meer verschoven naar een meer continentaal geluid waarin de (bas)klarinet van Michel Duijves een erg belangrijke rol in speelt. Zo klinken Edey's polka / The strathnain / Backseat polka ondanks het feit dat de componisten uit Ierland komen onder invloed van de klarinet meer Oost-Europees dan Keltisch.
De invloed van de Vlaamse volksmuziek is door het vertrek van Wim Poesen minder geworden, maar daar staat tegenover dat de groep zich in Sorrow is a lonesome bluebird ook aan Scandinavische muziek waagt. Maalstroom vond de Engelse vertaling van deze traditionele bruiloftsdans op een album van het Zweedse Hedningärna. Zanger Job Cornelissen heeft een aangenaam licht stemgeluid dat mij in de verste verte doet herinneren aan het stemgeluid van Paul Brady in zijn Planxty-periode van héél lang geleden. In Sorrow is a lonesome bluebird wordt hij mooi ingetogen begeleid door de bouzouki van Paul Pallesen.
Gilles Rullmann heeft zijn draai in de band uitstekend gevonden en is, na klarinettist Michel Duijves verantwoordelijk voor de meeste instrumentale werkjes op het album. Hij imponeert als componist en violist in het gedragen Picus wat hij schreef voor de 32ste verjaardag van zijn vrouw Barbara. Zoals vaker op dit album vormt het samenspel tussen viool en klarinet in dit nummer ervoor dat je als luisteraar op het puntje van je stoel zit.
De groep spettert uitbundig in het door Michel Duijves geschreven Invasion of Caterpillars / Wild man of the wood waarin de viool langzamerhand de hoofdrol van de klarinet overneemt. Maalstroom op zijn best!
Maalstroom bewijst met het album Open window dat het tot de beste folkbands van Nederland behoort. Internationaal succes moet, gezien de kwaliteit van de band, binnen handbereik zijn.
Assie Aukes, waardering: 8,5
ps: Ik vroeg me af of bulldozers tegenwoordig allemaal Caterpillars genoemd worden of dat er sprake is van een merknaam.