Göze - Quand on est bien amoureux - WBM21077
Zoals het Vlaamse duo Göze (accordeon+gitaar) stokoude melodieën oppoetst is weergaloos. Op het vorige album kregen Komt vrienden in de ronde en Sneeuwwit vogelke een beurt. Nu, op het splinternieuwe album Quand on est bien amoureux, is dat gesublimeerd in Cecilia (je weet wel, ‘ik zag Cecilia komen met bloemekens in haar hand').
Als in 'n droom, zo slepend klinkt de melodie op de accordeon omgeven door sprankelende snaren. En dan moet het summum nog komen. Halverwege klinkt namelijk plots een veldopname die Pol Heyns in 1939 maakte van een kinder-versie van Cecilia. Het is ingebed in een spannende spacy sound vol vervormde trekzak- en lapsteelklanken. Als was het een boodschap van Venus of Mars. Prachtig!
Het thema van het nieuwste Göze-album is Liefde. Dat sluit naadloos aan bij de gevoelige uitgebalanceerde muziek op diatonische accordeon en akoestische gitaar, zoals we die al 'n jaar of zes kennen van Wim Claeys (Ambrozijn, oprichter Boombal etc) en Maarten Decombel (Keukojoen, Griff, Urban Trad, etc).
In 2004 verscheen hun goed ontvangen debuut-album ‘Gezellig Onderuit Zonder Elektriek'. Vorig jaar volgde het in '05 opgenomen live-album met hun Franse collega's Frederic Paris en Gilles Chabenat. Nu is er het tweede studio-album. Gebleven zijn knappe klein gehouden arrangementen. Ook staat er naast dansbare muziek, opnieuw dierbare luistermuziek op.
Er zijn ook primeurs. Het album bevat twee zangnummers, Claeys en Decombel componeren steeds meer nummers sámen, accordeonist Claeys raakt geen doedelzak meer aan (wel een enkele keer mondharp) en er staat een live-nummer op door een Göze XL-bezetting.
De zangeres is doedelzakbouwster en -speelster Olle Geris. Ze zingt met een heldere tedere stem. In het voorjaar van 2002 bleek Geris niet enkel een doedelexpert, maar ook een uitstekend zangeres. Ze zong mee op Paul Rans' cd-reeks ‘Traditionele Muziek uit Vlaanderen'. Een jaar later werd ze samen met Göze door het toenmalige VRT-radioprogramma De Groote Boodschap afgevaardigd naar een internationale liedwedstrijd in Slovenië. Het gelegenheidstrio Geris/Claeys/Decombel won de tweede prijs met het nummer Wets Dich (tekst Geris, melodie trad.).
Leuk dat nu haar Limburgse prijsnummer van toen op deze cd is vastgelegd. Wets Dich is een roerend lied vol liefdespijn. Met gevoel zingt ze: ...Mien leef ich mot dich verlaoten, ich mot d'n andere kantj opgaon... Begeleid door donkere accordeonbassen en twinkelende hoge gitaarsnaren en een bewogen accordeonsolo, groeit het uit tot een tweede hoogtepunt.
Ook horen we Lied van de Zee, een cover van Raymond van het Groenewoud. Waar Van het Groenewoud zich destijds (Ik Ben God Niet '96) begeleidde op slaggitaar, doet Decombel het hier subtieler tokkelend. En waar Van het Groenewoud een weemoedig mondharmonica-outro van ruim twee minuten eraan vastkoppelde, zorgt Claeys voor diezelfde sensibiliteit op zijn diatonische trekzak tussen de strofen in. In de Göze-versie geen lange outro, dus is het een lekker compact nummer. Jammer vind ik echter wel het gebrek aan vocale zwaarmoedigheid en emotie die Van het Groenewouds versie zo bijzonder maken. Een ander minpunt is de té nadrukkelijke articulatie in de zang. Typisch dat Geris dat enkel doet in het Nederlands en niet in het Limburgs van Wets Dich. Kennelijk past die ‘moerstaal' haar beter, ze komt immers oorspronkelijk uit Molenbeersel, onder Weert net over de grens in België.
De helft van de twaalf nummers kun je beleven als luistermuziek: Naast Cecilia, Wets Dich en Lied van de Zee zijn dat ook de ode aan de vorig jaar overleden Dirk van Esbroeck Tango para Diego en twee mazurka's: opener Mazurka des Tuileries en afsluiter L'Ostendaise. Tuileries is wellicht iets minder dansbaar door een extra toegevoegde maat aan het eind van elke zin, maar L'Ostendaise is een zuivere mazurka ondanks het boeiende geïmproviseer op zowel spetterende gitaar als op een ‘Tootsy' accordeon .
Het vlotte dansbare deel van dit album kent twee Zweedse dansen, twee jigues en drie scottishes. De Scandinavische sfeer (zowel Decombel als Claeys zijn muzikaal deels in Zweden geschoold) vind je in Fastän en Rauland.
Fastän is een bekende polska geschreven door Eva Saether, docente aan de Musikhögskolan van Malmö. Het werd eerder al eens op cd vastgelegd door Groupa (Fifteen Years '98) en Lena Willemark & Ale Möller (Agram '00). Göze laat hier en daar iele belletjes klingelen bij robuust spel en een intrigerende drone.
Rauland biedt Gözes interpretatie van het 'gangar'-ritme, de enige 6/8 die voorkomt in de traditionele muziek uit Scandinavië. Aan het begin en het eind hoor je een 10-tal seconden Claeys' hart bonken. Voor die opname heeft hij gewoon een micro tegen zijn borstkas gehouden. Die hartbeat geeft het basisritme aan van de gangar en wordt al gauw lekker groovy opgepakt door Decombel op gitaar. Claeys meandert op zijn trekzak en rockt op zijn vervormde mondharp. Het swingt als een trein.
Het titelnummer en Skaloval/Neverending lopen als vanzelf in elkaar over. Het titelnummer is een scottish waarin de trekzaknootjes over elkaar heen buitelen op een daartoe bij uitstek geschikt éénrijertje, de melodeon. Ingetogen bijna klassiek gitaargetokkel vormt de brug naar de twee jigs Skaloval en Neverending (trad.). Het tempo wordt steeds opgeschroefd. Je kunt onmogelijk stil blijven zitten. Meezingen kan ook met het bezielde No-no-no-koortje van de twee heren & Olle Geris.
Zo'n zelfde aanstekelijk koortje (maar dan hé-ja-hé-ja) horen we in de scottish Hozee! Ook alweer zo'n opgewonden nummer met een door merg en been snijdende messcherpe gitaar en een stomende accordeon. De intro van Hozee! vormt als het ware de weerslag van Claeys' humor, die hij normaal tijdens live-optredens op je los laat. Een paar jaar geleden hoorde hij op zijn antwoordapparaat ene Rita die vraagt of ze komen optreden op haar festival en hoeveel dat allemaal kost. Met haar vlaamse tongval klinkt Goze als Hozee. Ook haar slot met: "bel me eens op, of anders, geef een telefoontje" vond Claeys zo grappig dat hij het meteen opnam en het nu als intro voor Hozee! gebruikt.
Willem Petersborg maakte tijdens een Boombal met Göze XL de opnamen van de scottish Patatski. Je hoort hier naast Claeys en Decombel ook Toon Van Mierlo op sax, Sam Van Ingelem op bas en Jo Zanders op percussie. Tussen alle opwinding op sax en accordeon kent het een aangename verstilling in het hart met een hoofdrol voor gitaar en bas.
Quand on est bien amoureux is een divers en sterk album. Druistige dynamiek wordt meer dan voldoende afgewisseld met fijnzinnige folk. Het fraai vormgegeven hoesje blinkt niet uit in informatie over de nummers. Zo ontbreekt ook de aanduiding van het type dans. Met hulp van extra aangevraagde info bij Wim Claeys is die lacune hier ingevuld.
Zie ook www.goze.be.
Henk - Waardering 9
PS: Aanstaande zondagmiddag 20 januari treedt Göze vanaf 15:30 uur op in Paradox aan de Telegraafstraat 62 in Tilburg. Zangeres Olle Geris zal er daar niet bij zijn. Ze is hoogzwanger. Maar voor volgend jaar staat er opnieuw een project op Gözes kalender samen met Olle Geris. Dan zullen ze weer wel samen op het podium staan.