Ot Azoj - Express Oriënt - Chamsa CD011
Klezmer is joodse muziek, die meestal geassocieerd wordt met Oost-Europa. Saxofoniste Karin Kranenborg van Klezmerband Ot Azoj deed research en vond melodieën van oriëntaalse joden die al eeuwen in het gebied rond de Kaspische zee wonen en beïnvloed werden door de muziek die in die streken gespeeld wordt. Dat heeft een nieuw album opgeleverd: Express Oriënt, eind 2007 verschenen.
Ot Azoj heeft de gevonden muziek opnieuw gearrangeerd en geeft tekst en uitleg in een verzorgde inlay. In het kort wordt de muzikale reis beschreven die de groep maakt. Startpunt is Oost-Europa, waarna onder meer Turkije, Iran, Centraal-Azië, de Kaukasus en het Nabije Oosten aangedaan worden. Dit levert een heerlijk gevarieerd album op, vol oriëntaalse muziek die naar klezmer vertaald wordt. De bezetting bestaat uit: Tjalling Smittenberg (klarinetten), Karin Kranenborg (saxofoon, duduk & frula), Joris van Beek (viool, contrabas & saz), Nicolaas Duin (accordeon & piano), Nezih Antakli (percussie: o.a. tapan, darbuka, vingercymbaaltjes, cajón, def, bendir), Frans Limburg (bas/tenortuba & zang).
De cd opent vrolijk, met Chaka Bagol, een traditional uit Tadzjikistan, met een ritmische tuba wordt de toon al gelijk gezet. Spelplezier straalt ervan af en de muzikanten vullen elkaar prima aan. De sfeer is feestelijk op Express Oriënt. Af en toe is er op de plaat wel een fijn klaaglijk geluid te horen van de klarinet, maar de melancholie krijgt eigenlijk geen kans om toe te slaan, behalve dan misschien op de weemoedige afsluiter Eiy Sorbon (opnieuw uit Tadzjikistan, waarmee de reis rond is). Ot Azoj laat hier nog maar eens horen dat muziek geen grenzen kent, het wordt uitgevoerd in een Daghestaans ritme op een Armeense duduk (dubbelriet houten blaasinstrument), begeleid door Turkse saz en bendir. Melodieuze klanken gaan vergezeld van subtiel ritmische percussie.
Zanger Frans Limburg heeft een lichte, prettig in het gehoor liggende stem, waardoor bijvoorbeeld La Roza Linda (een bitterzoet liefdesliedje uit de sefardische traditie) weliswaar gevoelig is, maar nergens zwaar op de hand wordt. Zijn zang maakt het humoristische Istanbul Not Constantinople (een hit voor The Four Lads in 1953) mijns inziens nog wat aanstekelijker. Dit lied doet me al snel denken aan Puttin' On the Ritz, volgens Wikipedia is de melodie dan ook mogelijk gebaseerd op dit bekende stuk van Irving Berlin.
Nummers 9, 10 en 11 op Express Oriënt vormen een drieluik, een zogenaamde 'lyr suite', door Ot Azoj zelf samengesteld uit drie traditionele stukken. Dit is een mooi voorbeeld van de eigen, originele inbreng die de muziek van de groep kenmerkt. De lyr suite stamt uit de Kaukasus, begint langzaam en bouwt via mid-tempo op naar een snelle dans. Ot Azoj begint met een sober Lev, op een mooi trillerige accordeon, mengt er in het tango-achtige middenstuk Lyr (met fijn rinkelende percussie) een rembetikadeun doorheen om te eindigen met een ritmische, volgens mij heel dansbare, Azeri Hava Nagila die ze leerden van een Azerbeidzjaanse garmonspeler (een soort knoppenaccordeon). Nieuw in de band is de Duits-Turkse percussionist Nezih Antakli, die niet alleen in dit stuk, maar ook in zijn overige bijdragen een goede aanwinst blijkt te zijn. Op het dynamische Zarde Malijack (uit Iran) is zijn voorganger Rene Gosse, die vorig jaar de groep verliet, nog wel te horen als gast op darbuka.
Met Express Oriënt laat Ot Azoj horen dat je met klezmer heel wat kanten op kunt, zeker als je een stel goed op elkaar ingespeelde muzikanten hebt, die het repertoire hoorbaar met veel plezier en geïnspireerd brengen. Hoewel er in totaal heel wat instrumenten te horen zijn wordt het gebruik ervan goed gedoseerd zodat het nergens overdadig klinkt. Het resultaat is aanstekelijk, en zelfs in de rustiger nummers ligt een fijne dynamiek besloten door subtiele percussie. De groep laat op een geheel eigen wijze een muzikaal zonnetje schijnen, hartverwarmend mooi en zeer welkom bij ondergetekende op druilerige winterse dagen.
Mirjam Adriaans, waardering: 8,5
Aanstaande zondag, 10 februari staat een concert gepland van Ot Azoj in Gaida in Bergen (NH). Express Oriënt is ook de titel van het theaterprogramma van Ot Azoj. Dit is te zien op 29 maart in Theater aan het Vrijthof in Maastricht en op 20 april in de Dorpskerk in Bathmen. Meer info is te vinden op: www.otazoj.nl.